Σεβαστοὶ Πατέρες καὶ ἀγαπητοὶ ἐν Χριστῷ ἀδελφοί, ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ!!!
Δόξα, αἶνος καὶ εὐχαριστία πρέπουν στὸν ἅγιο Θεὸ ὁ Ὁποῖος μᾶς σύναξε πέριξ τοῦ ἁγ. Θυσιαστήριου γιὰ νὰ ἑορτάσουμε«ἐν πνεύματι καὶ ἀληθείᾳ» (Ἰωάν. δ’, 2), τὸν σήμερον τιμώμενο ἅγιο Θεράποντα τὸν ἱερομάρτυρα καὶ θαυματουργό.
«Ὡς ἱερὸς ἀληθῶς καὶ καλὸς τῶν εὐφραινόντων ἡμᾶς πραγμάτων ὁ κύκλος! Ἑορτὴ γὰρ ἑορτὴν διαδέχεται καὶ πανήγυρις καταλαμβάνει πανήγυριν» (PG 40, 337D-340A), λέγει ὁ ἅγ. Ἀστέριος Ἐπίσκοπος Ἀμασείας καὶ μᾶς ὑπομνύει ἐμφαντικῶς τὴν ἱερὰ καὶ θεοδίδακτη θεσμοθεσία τῶν κατ’ ἔτος ἑορτῶν καὶ πανηγύρεων τῆς ἁγίας μας Ἐκκλησίας, παρομοιάζοντάς την μὲ κύκλο ὅπου τὸ ἕνα γεγονὸς διαδέχεται τὸ ἄλλο καὶ ἡ μιὰ ἑορτὴ ἀκολουθεῖ τὴν προηγούμενη. Πρὸ ὁλίγου ἑορτάσαμε τὴν «Ἑορτὴ τῶν Ἑορτῶν καὶ τὴν Πανήγυριν τῶν Πανηγύρεων» αὐτὴν τὴν ἁγία Ἀνάσταση τοῦ Κυρίου Ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ καὶ ἔφτασε ἤδη ἡ μεγάλη καὶ λαμπρὰ Δεσποτικὴ Ἑορτὴ τῆς Μεσοπεντηκοστῆς∙ ἡ Ὁποία κατὰ συγκυρία εὐνοϊκή, μᾶλλόν δε κατ’εὐδοκία θεϊκή, συμπίπει ἐφέτος μὲ τὴν μνήμη τοῦ ἁγίου μας.
Μεγαλοπρεπῶς ἐτελεῖτο, κατὰ τὴν περίοδο τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας, ἡ ἑορτὴ τῆς Μεσοπεντηκοστῆς ἀφοῦ κατ’ αὐτὴν ἑόρταζε ἡ Μεγάλη Ἐκκλησία, ὅπως μὲ λεπτομέρεια περιγράφεται στὸ περίφημο ἔργο τοῦ Αὐτοκράτορος Κωνσταντίνου τοῦ Ζ’ τοῦ Πορφυρογέννητου «ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΤΑΞΕΩΣ». Οἱ Πατέρες ἐτοποθέτησαν τὴν παροῦσα Ἑορτὴ εἰς τὸ μέσον τῆς περιόδου τῆς Πεντηκοστῆς δηλ. εἰκοσιπέντε ἡμέρες μετὰ τὸ ἅγιον Πάσχα καὶ εἰκοσιπέντε ἡμέρες πρὸ τῆς ἐπιδημίας τοῦ Παρακλήτου Πνεύματος, ὡς σταθμὸ καὶ σύνδεσμο καὶ σημεῖο τομῆς καὶ ἀναφορᾶς τῆς χαρμοσύνου περιόδου τοῦ Πεντηκοσταρίου. Σημειώνει, χαρακτηριστικῶς, ὁ ἅγιος Ἀνδρέας Κρήτης: «Τῇ Τετάρτη τοῦ Παραλύτου, τὴν τῆς Μεσοπεντηκοστῆς ἑορτάζομεν ἑορτήν, διὰ τὴν τιμὴν τῶν δύο μεγάλων ἑορτῶν∙ τοῦ Πάσχα λέγω, καὶ τῆς Πεντηκοστῆς, ὡς ἑκατέρας ἑνοῦσαν καὶ συνδέουσαν», (PG 97, 1428 B).
«Ἤδη (λοιπόν) τῆς ἑορτῆς μεσούσης ἀνέβη ὁ Ἰησοῦς εἰς τὸ ἱερὸν καὶ ἐδίδασκε», (πρβλ. Ἰωάν. 7, 14), ὅπως λέγει τὸ σημερινὸ Εὐαγγέλιο. Ἀξίζει, νομίζω, Πατέρες σεβαστοὶ καὶ ἀγαπητοί μου Χριστιανοί, νὰ προσέξουμε τὸ ἑξῆς σημεῖο τῶν λόγων τοῦ Κυρίου: «Ἓν ἔργον ἐποίησα, καὶ πάντες θαυμάζετε διὰ τοῦτο Μωϋσῆς δέδωκεν ὑμῖν τὴν περιτομήν, οὐχ ὅτι ἐκ τοῦ Μωϋσέως ἐστὶν ἀλλ' ἐκ τῶν πατέρων, καὶ ἐν σαββάτῳ περιτέμνετε ἄνθρωπον. εἰ περιτομὴν λαμβάνει ἄνθρωπος ἐν σαββάτῳ, ἵνα μὴ λυθῇ ὁ νόμος Μωϋσέως, ἐμοὶ χολᾶτε ὅτι ὅλον ἄνθρωπον ὑγιῆ ἐποίησα ἐν σαββάτῳ! μὴ κρίνετε κατ' ὄψιν, ἀλλὰ τὴν δικαίαν κρίσιν κρίνατε», (Ἰωάν. 7, 21-24).
«Ἓν ἔργον ἐποίησα», λέγει ὁ Κύριος... Καὶ ποιό ἔργο ἦταν αὐτό; Τὸ ἔργον τῆς ἰάσεως τοῦ Παραλύτου τῆς παρελθούσης Κυριακῆς. Ἐπρόκειτο δηλαδὴ γιὰ ἔργο θεραπείας.Καὶ γιὰ τὸ ἔργο αὐτὸ τῆς θεραπείας τὸν κατακρίνουν οἱ Ἰουδαῖοι καὶ τὸν κατηγοροῦν μὲ λόγια πικρὰ ὡς χολή, ὅτι λύει τὸν Μωσαϊκὸ Νόμο ἐπειδὴ «ὅλον ἄνθρωπον ὑγιῆ ἐποίησεν ἐν σαββάτῳ».Δὲν λέγει ὁ Χριστὸς ἁπλῶς ἄνθρωπον, ἀλλὰ «ὅλον ἄνθρωπον». Δηλαδή, ὁλόκληρο τὸν ἄνθρωπο ὥς ἑνότητα καὶ ὀντότητα ψυχοσωματική. Ἄλλωστε, στὸν ἴδιο τὸν παραλυτικὸ εἶχε πεῖ λίγες ἡμέρες ἐνωρίτερα «Ἴδε ὑγιὴς γέγονας· μηκέτι ἁμάρτανε,ἵνα μὴ χεῖρόν σοί τι γένηται», (Ἰωάν. 5, 14). Συναρτᾶ, ὡς ἐκ τούτου, ἀπολύτως τὴν ἁμαρτία καὶ τὴν ἀλλοτρίωση ἐκ τοῦ Θεοῦ μὲ τὴν σωματικὴ ἀρρώστια καὶ τὴν φθορά.
Γιὰ τὸν Χριστὸ καὶ τοὺς ἁγίους Πατέρες, ἀδελφοί μου, δὲν ὑπάρχει τίποτα μόνον πνευματικὸ ἢ μόνον ὑλικὸ-σωματικό... Σὲ ὅ,τι ἀφορᾶ στὸν ἄνθρωπο τὰ πάντα εἶναι σύνθετα καὶ ἀξεδιάλυτα∙ ὁποιαδήποτε ἄλλη θεώρηση θὰ συνιστοῦσε μονοφυσιτικοῦ ἢ νεστοριανικοῦ τύπου παρέκλιση καὶ δυαλιστικὴ παρεκτροπή. Γι’ αὐτὸ καὶ πάντα ὁ Χριστὸς ὁμιλεῖ γιὰ τὴν ἁμαρτία ὡς ρίζα καὶ αἰτία τῆς σωματικῆς ἀσθένειας καὶ κυρίως καὶ κατ’ ἐξοχὴν τοῦ θανάτου. Ὁ Χριστὸς εἰσέρχεται στὸν κόσμο καὶ τὴν ἱστορία «ἵνα λύσῃ τὰ ἔργα τοῦ διαβόλου», (Α’ Ἰωάν. 3, 8) δηλ. ὡς ὁ μόνος ἀναμάρτητος νὰ νικήσει τὴν ἁμαρτία καὶ τὸ πικρότερο ἀπότοκο αὐτῆς τὸν θάνατο. «Ἐκ τῶν ἁγνῶν καὶ Παρθενικῶν αἱμάτων» τῆς Κυρίας Θεοτόκου ὁ Υἱὸς καὶ Λόγος τοῦ Θεοῦ σακρώνεται καὶ προσλαμβάνει τὴν ἀνθρώπινη φύση κατὰ πάντα ἐκτὸς ἁμαρτίας∙ καὶ ἔτσι τὴν θεραπεύει καὶ τὴν ἀποκαθιστᾶ στὸ «ἀρχαῖον κάλλος» της.
Σ’ αὐτό, ἀκριβῶς, συνίσταται ἡ Σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου... Ὁ Χριστὸς σαρκώνεται καὶ θεραπεύει τὸν ὅλον ἀνθρωπο τὸν κάνει σῶο δηλαδὴ ἀκέραιο, ἀφοῦ σωτηρία αὐτὸ σημαίνει: «σῶος εἰμί», εἶμαι δηλαδὴ ἀποκατεστημένος στὴν ὁλότητά μου, στὴν ἀκεραιότητά μου. Καὶ ἡ ἀνθρώπινη φύση στὴν ὁλότητά της καὶ στὴν ἀπόλυτη τελειότητα εὑρίσκεται μόνο στὸ Πρόσωπο τοῦ Ἀναστημένου Χριστοῦ, τοῦ Χριστοῦ τῆς Βασιλείας, τοῦ Χριστοῦ τῶν Ἐσχάτων... Καὶ τοῦτο κάμει ὁ Χριστὸς μὲ τὶς ποικίλες θεραπείες φέρνει μέσα στὴν ἱστορία εἰκόνες τῶν Ἐσχάτων... Ὡς προανάκρουσμα καὶ ἐξεικόνιση τοῦ σεσωσμένου ἀνθρώπου, ὁ Χριστὸς θεραπεύει στὸ ἐδῶ καὶ στὸ τῶρα τὴν σωματικὴ καὶ πνευματικὴ ἀσθένεια, δίδει στὸν πεπτωκότα ἄνθρωπο τὴν δυνατότητα τῆς ὁμοιώσεως μὲ τὸν Θεό, δηλ. τὴν προοπτική, τὴν εὐκαιρία καὶ τὴν δυνατότητα τῆς ἁγιότητος.
Ἔτσι, λοιπόν, οἱ ἁγιοι τῆς Ἐκκλησιάς μᾶς δὲν εἶναι παρὰ παραδείγματα, σκιὲς καὶ ἀντικατοπτρισμοὶ τῶν Ἐσχάτων μέσα στὸν κόσμο καὶ τὸ ἱστορικὸ «γίγνεσθαι». Εἶναι οἱ ἄνθρωποι ἐκεῖνοι ποὺ ἐγκολπώθηκαν αὐτὴν τὴν ὀντολογικὴ δυνατότητα ποὺ μᾶς ἔδωσε ἡ θεία Ἐνανθρώπηση τοῦ Σωτῆρος, τὴν δυνατότητα δηλ. θεραπείας τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως ὡς μετοχῆς στὴν ἁγιότητα τοῦ Χριστοῦ. Λαμπρὸ τέτοιο παράδειγμα ἀποτελεῖ ὁ πανηγυριζόμενος καὶ ἑορταζόμενος σήμερα ἅγιος Θεράπων ὁ ἱερομάρτυς.
Τὰ τοῦ Βίου καὶ τῆς Πολιτείας τοῦ ἁγίου μας εἶναι λίγο ὡς πολὺ γνωστὰ καὶ δὲ θὰ ἤθελα νὰ Σᾶς κουράσω. Θὰ ἤθελα, ὅμως νὰ σταθῶ σὲ μιὰ ξεχωριστὴ πτυχὴ καὶ ἔκφανση τῆς προσωπικότητος καὶ τῆς δράσης τοῦ ἁγίου Θεράποντος∙ στὸ γεγονὸς ὅτι πολέμησε μὲ ἱερὸ ζῆλο τοὺς πρώιμους Εἰκονομάχους τῆς ἐποχῆς του∙ ὅσους δηλαδή, κατ’ οὐσίαν, δὲν ἀποδέχονταν τὴν Ἐνανθρώπηση τοῦ Κυρίου καὶ ἄρα τὴ δυνατότητα θεραπείας τῆς πεπτωκυῖας ἀνθρωπίνης φύσεως. Γίνεται ἔτσι ὁ ἅγιος Θεράπων, ὑπέρμαχος ἀκαταγώνιστος καὶ κήρυκας διαπρύσιος τῆς ἐν Χριστῷ θεραπείας τοῦ βροτείου γένους.
Συνάμα, καὶ ὁ ἴδιος ἀποδεικνύεται τύπος καὶ ὑπογραμμὸς θεραπευμένου ἀπὸ τὴν δυναστεία τῆς ἁμαρτίας ἀνθρώπου. Ὅλη του ἡ ζωή, ἡ διδασκαλία, οἱ τρόποι εἶναι μιὰ διαρκῆς μίμηση τοῦ Κυρίου, μιὰ ἔμπονη καὶ ἀδιάπτωτη προσπάθεια μετοχῆς στὴν ἁγιότητα τοῦ μόνου ἁγίου Θεοῦ. Ἀξίζει νὰ σημειωθεῖ ὅτι ἡ χριστομίμητη πολιτεία τοῦ ἁγίου Θεράποντος φτάνει μέχρι τοῦ Μαρτυρίου. Τρανότατη ἀπόδειξη καὶ αὐτὸ τῆς ὁμοιώσεως μὲ τὸν Σταυρωθέντα Κύριο, ἀφοῦ κατὰ τὸν ἁγ. Νικόλαο τὸν Καβάσιλα τίποτα δὲν εἶναι συγγενέστερο μὲ τὸν Χριστὸ ἀπὸ τοὺς Μάρτυρες: «Μαρτύρων γὰρ συγγενέστερον τοῖς τοῦ Χριστοῦ μυστηρίοις οὐδέν, οἷς πρὸς αὐτὸν τὸν Χριστὸν καὶ σῶμα καὶ Πνεῦμα καὶ θανάτου σχῆμα καὶ πάντα κοινά…» (PG, 150, 636 Β).
Ὁ ἅγιος Θεράπων ἀγωνίζεται νὰ ἐλευθερωθεῖ ἀπὸ τὰ δεσμὰ τῆς ἁμαρτίας, νὰ θεραπευθεῖ δηλαδή, καὶ θεραπεύει καὶ ὅσους μὲ πίστη ἀποζητοῦν τὴν ἴαση. Θεραπεύει ὄχι μόνον νόσους σωματικές, ἀλλὰ καὶ ψυχικὲς καὶ πνευματικές∙ ὁδηγεῖ τὸν ἄνθρωπο στὸν Χριστὸ ποὺ εἶναι ἡ κατ’ ἐξοχὴν θεραπεία δηλαδὴ ἡ Σωτηρία. Νὰ προσέξουμε στὸ σημεῖο αὐτό, ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, ὅτι Σωτηρία δὲν σημαίνει ἁπλῶς ἠθικὴ βελτίωση∙ νὰ γίνουμε καλοὶ ἢ καλύτεροι ἄνθρωποι. Σωτηρία εἶναι, τὸ λέγω καὶ τὸ τονίζω ξανά, κάτι ἀσυγκρίτως μεγαλύτερο καὶ βαθύτερο∙ εἶναι ἡ ἐν Χριστῷ θεραπεία καὶ μεταμόρφωση τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως δηλονότι, ἡ μετοχὴ μὲ τρόπο ὀντολογικὸ στὴν ἁγιότητα τοῦ μόνο ἁγίου Θεοῦ, ἡ μετοχὴ στὸ Σῶμα τοῦ Χριστοῦ, στὴν ἁγία μας Ἐκκλησία.
Ὁλοκληρώνοντας, Πατέρες καὶ ἀδελφοί, τὶς πτωχὲς αὐτὲς σκέψεις ἐπιθυμῶ ἐκ βαθέων νὰ εὐχαριστήσω τὸν ἁγαπητὸ ἐν Χριστῷ ἀδελφὸ Παν. Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης κο Ἄνθιμο ὁ Ὁποῖος, ὡς Ποιμενάρχης τῆς θεοσώστου Ἐπαρχίας ταύτης, μοῦ παρεῖχε τὴν Κανονικὴ Ἄδεια νὰ προεξάρχω τῆς σημερινῆς Πανηγύρεως καὶ νὰ τιμήσουμε, τοιουτοτρόπως, ὅλοι μαζὶ τὸν ἅγιο Θεράποντα τὸν ἱερομάρτυρα καὶ θαυματουργό.

Εὔχομαι οἱ πρεσβεῖες, οἱ εὐχὲς καὶ ἡ προστασία τοῦ ἁγίου μας νὰ εἶναι μαζί Σας! Ἀμήν.